نگاهی به آیین‌های ماندگار 400 ساله محرم در باغشهر تاریخی نطنز

شهرستان تاریخی نطنز در امتداد محور بزرگ تاریخی شمال به جنوب کشور، در حالی که در شمال استان اصفهان واقع شده، یکی از شهرستانهای پیشرو این استان در امر برگزاری آیین‌های متنوع فرهنگی و مذهبی مربوط به ماه محرم از 400 سال گذشته تاکنون است.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان نطنز در یادداشتی نوشت: شهرستان تاریخی نطنز در امتداد محور تاریخی و گردشگری شمال استان اصفهان واقع شده، با این وصف مردم ولایت مدار این شهرستان تاریخی، پس از پذیرش آیین تشییع دوازده امامی و خصوصا همجواری با پایتخت بزرگ شهریاران شیعه تبار صفوی، از حدود۴۰۰ سال گذشته تاکنون اهتمام ویژه‌ای به برگزاری آیین‌های مذهب شیعه به ویژه آیین‌های مربوط به ماه محرم داشته‌اند به گونه‌ایی که همه ساله و در این ایام به ویژه در ده روز اول ماه محرم، آیین‌های متنوع در شهرها و روستاهای این شهرستان تاریخی برگزار می شود.

چاووش‌خوانی محرم در نطنز

یکی از مهمترین رخدادهای فرهنگی مربوط به ماه محرم، چاووش‌خوانی و اعلام شروع ماه حزن و اندوه محرم است، به گونه‌ایی که براساس سنت‌های کهن، همه ساله و یک هفته پیش از شروع ماه محرم، چاووش خوان‌ها که نسل به نسل آموزش می‌بینند با حضور در کوی و برزن شهرها و روستاهای شهرستان به حرکت درآمده و با بانگی بلند و رسا آغاز این ماه بزرگ را به گوش جان دوستداران خاندان اهل بیت عصمت و طهارت می‌رسانند. پس از آن جوانان و پیشکسوتان محلات و هیئت‌های مختلف مذهبی شهر در حسینیه ها و تکایای شهر نطنز گردهم آمده و در گروه های 100 نفره، در طی آیین با شکوهی مراسم برافراشتن چادرهای عظیم حسینیه‌های بزرگ و تاریخی شهر را اجرا می‌کنند.

 این گروه‌ها این چادرها را که عمدتا بیش از یک هزار و 500 متر مساحت دارند با هدایت پیشکسوتان در حالی که همگی ندای یا حسین(ع) و یا ابوالفضل(ع) را فریاد می‌زنند در صحن اصلی حسینیه‌های چهار گانه شهر نطنز یعنی حسینیه های مرکزی، ارشاد علیا، سرشک و افوشته نصب کرده و سپس این تکایا را سیاه پوش می‌کنند. از جمله برنامه‌های جالب توجه در این آیین، حضور چاووش‌ها در این مراسم است، به گونه‌ایی که چاووش‌ها پس از پایان اعلام عمومی آغاز ماه محرم، همزمان با برپایی این چادرهای عظیم به سوی حسینیه ها به حرکت درآمده و همزمان با برافراشته شدن این چادرها که ساعت‌ها به طول می‌انجامد، اشعاری در مدح و ستایش امام حسین(ع) و یاران با وفای ایشان می‌خوانند.

سنت تعزیه‌خوانی و عزاداری محرم در نطنز

یکی از مهمترین آیین‌های مربوط به ماه محرم در نطنز برگزاری آیین‌های شبیه‌خوانی یا تعزیه است که در بین مردم شهرستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، به گونه‌ایی که همه ساله و به ویژه در دهه اول ماه محرم در تکایای شهرستان، آیین تعزیه‌خوانی، براساس روایات تاریخی واقعه شهادت امام حسین(ع) و یاران با وفای ایشان از روز اول تا دهم محرم دراین حسینیه ها اجرا می‌شود.  هنر آیینی شبیه‌خوانی نطنز در سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده است.

با آماده شدن حسینیه‌ها و سیه‌پوش شدن حسینیه‌ها و کوی و برزن، از روز اول محرم و از ساعت ۱۵ تا اذان مغرب و عشا، آیین‌های سوگواری محرم در کنار تعزیه‌خوانی در حسینیه‌ها و محلات شهرستان برگزار می‌شود به گونه‌ای که در طی این ساعات، دسته‌های عزاداری و گروه‌های تعزیه براساس برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده، با حضور در خیابان‌ها و سپس حسینیه‌های اصلی نطنز با شکوهی وصف ناپذیر به اقامه عزاداری در قالب دسته‌های سینه‌زنی، زنجیرزنی، نخل‌گردانی و برپایی ایستگاه‌های صلواتی در رثای سرور و سالاد شهیدان می‌پردازند.

آنچه که بیش از هرچیز در این آیین‌های 10 روزه به چشم می‌خورد، حضور پرشور سالخوردگان، جوانان و کودکان شهرستان دوشا دوش یکدیگراست که با اتحاد و انسجامی وصف‌ناپذیر به برگزاری این آیین‌های باشکوه با نظمی مثال زدنی می‌پردازند.

انتهای پیام/

کد خبر 1402043102529
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha